موقع ناهار پيتزا با گوشتهاي خرد شده روي آن را مي خوريد و سعي مي كنيد پرتقال خود را با شيريني دوستتان عوض كنيد . وقتي اينها را مي خوريد مقداري شير هم مي خوريد دهانتان را مي شوييد و به كلاس بعدي مي رويد . ظرف چند دقيقه درباره هر چيزي فكر مي كنيد جز اينكه چه اتفاقي براي پيتزا و پرتقال مي افتد .
اما در حاليكه به چيزهاي ديگر فكر مي كنيد يا هر كار ديگري انجام مي دهيد دستگاه هضم و جذب در بدن مشغول كار است و روي آن غذا ساعتها و يا روزها كار مي كند اين مسئله ( به نوع غذايي كه خورده ايد بستگي دارد )
دستگاه هاضمه از دستگاه گوارش و چند عضو مهم ديگر تشكيل شده است دستگاه گوارش مثل يك تونل بلند با چند بخش مختلف است . همه قسمتهاي دستگاه گوارش و ارگانهاي ديگر با هم كار مي كنند تا بدن بتواند غذا را هضم كند و آنچه بدن نياز دارد ( مواد مغذي و پر انرژي ) را از غذا بگيرد و مواد زائد آن را دفع كند . پس بياييد همه قسمتها را بررسي كنيم و ببينيم چه اتفاقي براي پيتزا مي افتد .
كار گوارش اول از دهان شروع مي شود
قبل از خوردن وقتي غذا را مي بينيد بو مي كنيد يا درباره آن فكر مي كنيد كار دستگاه گوارش شروع مي شود . بزاق يا آب دهان در دهان ترشح مي شود ترشح بزاق مواد شيميايي را در دهان تجزيه مي كند ، غذا را نرم مي كند و باعث بلعيدن آسان غذا مي شود؛ زبان هم به شما كمك مي كند تا در همان حاليكه غذا را مي جويد و با دندان آن را خرد مي كند لقمه را به همه جاي دهان بچرخانيد . وقتي غذا آماده بلعيدن شد زبان كمي از غذاي نرم شده كه يك حجم مشخص دارد را به سمت انتهاي حلق فشار مي دهد و مري باز مي شود (مري قسمت دوم لوله گوارش) است. مري مثل لوله كشش پذير است كه تقريباً ۱۰ اينچ طول دارد و غذا را از حلق به معده مي برد؛ در انتهاي گلو، ناي قرار دارد، ناي هوا را به بدن وارد و خارج مي كند وقتي مقدار كمي از غذاي نرم شده را مي بلعيد يك تكه مخصوصي كه به آن اپيگلوتيس (ساختمان زبانه شكل غضروفي كه مدخل حنجره را مي پوشاند) مي گويند. پايين مي افتد و روي ناي را مي بندد تا مانع ورود غذا به آن شود . اگر نوشيدني را به سرعت بنوشيد شروع به سرفه كردن مي كنيد و شنيده ايد بعضي ها مي گويند آب تو گلويت پريده منظور آنها اين است به جاي اينكه وارد مري شود به ناي رفته است . و اين زماني اتفاق مي افتد كه اپيگلوتيس فرصت كافي براي افتادن روي ناي را ندارد و شما به طور غير ارادي سرفه مي كنيد ( بدون فكر كردن درباره آن ) تا مواد وارد شده به ناي بيرون بيايد .
هرگاه غذا وارد مري شده مستقيماً وارد معده نمي شود . ماهيچه هاي ديواره مري به صورت مواج غذا را به آرامي به داخل مري و تحت فشار فرو مي دهند حدود ۲ يا ۳ دقيقه طول مي كشد ، خوب حالا پيتزا و پرتقال بعد از نرم شدن به صورت لقمه هاي كوچك نرم شده و پس از قورت دادن در مري تحت فشار قرار مي گيرد . وقت آن شده كه عملكرد هاي معده را نيز بررسي كنيم .
حالا به غذايي كه وارد معده شده توجه كنيد
كيسه كشش پذير كه به انتهاي مري متصل شده را معده مي گويند و شكل حرف ( J ) مي باشد . معده مثل مخلوط كن است و همه لقمه هاي كوچك غذا كه از مري وارد معده شده را هم مي زند و به صورت پودر در مي آورد . اين كارها با كمك ماهيچه هاي قوي ديواره معده و اسيد معده كه از ديواره ترشح مي شود صورت مي گيرد. اسيد معده كه براي تجزيه غذا و ايجاد غذا وارد معده شده بسيار مفيد مي باشد. كار معده ۴ ساعت طول مي كشد تا مخلوط را براي عضو بعدي دستگاه گوارش آماده كند.
پس حالا پيتزا و پرتقالي كه خورده ايد يك مخلوط آبي شده است نه مخلوطي مثل آنچه در كافي تريا مي بينيد. در صورتيكه دچار تهوع و استفراق شده باشيد آن را ديده ايد اگر غذايي كه مقدار زيادي باكتري، ويروس و ميكروب داشته باشد، معده را تحريك مي كند و معده مي گويد ( هي ) ديگر از اين غذا نخوريد و ماهيچه معده آنها را فشار مي دهند و از راهي كه وارد معده شده اند يعني مري دوباره به سوي دهان پس مي فرستد.
۲۲ فوت اصلاً كوچك نيست
روده كوچك يك لوله بلندي است كه حلقه شده آن ۴ تا ۵ سانتي متر است و زير معده به صورت پيچ پيچ قرار گرفته است . اگر روده كوچك را باز كنيد و بكشيد حدود ۲۲ فوت طول دارد مثل برگ ۲۲ دفترچه يادداشت كه به هم متصل شده باشند . روده كوچك كار مهمي روي غذاي مخلوط شده انجام مي دهد، و بدن مي تواند از طريق آن مواد غذايي مورد نياز را جذب كند موادي مثل ويتامين ، مواد معدني ، كربوهيدراتها و چربيها. گوشت روي پيتزا سرشار از پروتئين است ولي فقط روده كوچك مي تواند پروتئين آن را جذب كند خود تكه هاي گوشت مستقيماً وارد بافتهاي بدن نمي شوند تا به شما انرژي دهند . ولي روده كوچك به تنهايي كار تجزيه غذا را نمي تواند انجام دهد بلكه از سه قسمت ديگر دستگاه گوارش كمك مي گيرد . اين قسمتها پانكراس ، كبد و كيسه صفرا اينها جزو دستگاه گوارش نيستند بلكه به كل دستگاه گوارش كمك مي كنند چگونه ؟ با ترشح شيره هاي مختلف به قسمت اول روده كوچك شيره ها به هضم غذا كمك مي كنند و باعث مي شوند بدن بتواند مواد غذايي مورد نياز را جذب كند . پانكراس شيره اي ترشح مي كند كه به هضم و جذب چربيها و پروتئينها كمكي كند، به شيره اي كه از كبد ترشح مي شود صفرا گفته مي شود و به جذب چربي در جريان خون كمك مي كند؛ كيسه صفرا مثل انباري است براي اين كه صفرا مقدار زيادي از اين شيره را نگه مي دارد براي زمانيكه بدن به آن نياز دارد.
در قسمت پايين روده كوچك غذا مخلوط و نرم شده با شيره هايي كه از پانكراس و كبد ترشح مي شود تركيب مي شود در اينجا غذا خيلي آبكي مي شود و به سمت انتهاي روده كوچك حركت مي كند و بيشتر تجزيه مي شود. وقتي تقريباً غذا به انتهاي روده كوچك رسيد ( از شروع ورود مخلوط به روده كوچك تا پايان آن حدود ۴ ساعت طول مي كشد) مواد غذايي از طريق ديواره روده كوچك جذب خون مي شود. پس پيتزا و پرتقال براي بدن مفيد مي باشد.
كربوهيدراتهاي مركب از نان پيتزا ، ويتامين C از پرتقال ، پروتئين از تكه هاي گوشت و بسياري از مواد غذايي ديگر كه براي سلامت بدن مفيد است جذب خون مي شود.
كبد
به محض اينكه مواد غذايي وارد خون شدند خون آن را به دقت بررسي مي كند اين كار را كبد انجام مي دهد. كبد يكي از ارگانهاي بزرگ بدن است و در سمت راست بدن كنار لوله گوارش قرار دارد. همچنين براي كمك به هضم غذا صفرا ترشح مي كند. كبد اولين جايي است كه مواد غذايي گرفته شده از غذا وارد آن مي شود. خون اين مواد را مستقيماً قبل از اينكه به جاي ديگر بدن ببرد وارد كبد مي كند چون كبد مواد غذايي را پردازش مي كند و مواد مضر يا زائد آن را تصفيه مي كند. بسياري از مواد زائد را به صفرا تبديل مي كند و به دوره كوچك مي فرستد تا در هضم غذا كمك كند يا به كيسه صفرا مي فرستد تا در آن ذخيره شود .
كبد حتي ميزان مواد غذايي مورد نياز بدن و مقدار اضافي كه بايد ذخيره شود را مشخص مي كند . (مثلاً كبد ويتامين خاص و نوعي قند كه بدن براي تبديل به انرژي نياز دارد را ذخيره مي كند) هر چيزي كه از كبد عبور مي كند مورد بررسي قرار مي گيرد و سپس مواد غذايي از طريق خون به ساير قسمتهاي بدن برده مي شود.
روده بزرگ
روده بزرگ از روده كوچك ضخيم تر است ( حلقه شده آن حدود ۵/۷ تا ۱۰ سانتي متر مي باشد) و تقريباً آخرين محل دستگاه گوارشي است. روده بزرگ هم مثل روده كوچك در بدن به صورت پيچ پيچ دسته بندي شده است و اگر آن را باز كنند و بكشند درازاي آن حدود ۵ فوت است. روده بزرگ داراي يك لوله كوچك مي باشد كه ته آن بسته است و به آن آپانديس مي گويند. هر چند آپانديس قسمتي از دستگاه گوارش است ولي كاري در عمل گوارش انجام نمي دهد.
دانشمندان معتقدند آپانديس ميليونها سال قبل عضو مفيدي از دستگاه گوارش بوده است.
بعد از اينكه تقريباً همه مواد غذايي مخلوط شده در روده كوچك جذب شد، مقداري از غذا وجود دارد كه بدن از آنها نمي تواند استفاده كند پس مانده ها به سمت روده بزرگ حركت مي كنند و مسير طولاني را طي مي كنند تا از بدن خارج شوند. در مسير وارد كولون مي شوند؛ كولون قسمتي از روده بزرگ است كه بيشتر آب و بعضي مواد معدني كه در پس مانده جاي مانده را جذب خون مي كند در نتيجه پس مانده سفت تر مي شود؛ وقتي اين مواد زائد سفت به پايان روده بزرگ مي رسند ممكن است چند روز در سيستم باقي بماند مدت زمان ماندن مواد زائد در روده بزرگ به نوع غذايي كه خورده شده و چگونگي عملكرد بدن بستگي دارد. روده بزرگ مواد زايد را به مقعد مي فرستد آخرين قسمت دستگاه گوارش مواد زائد جامد تا زمانيكه به دستشويي نرويد در همان جا مي ماند وقتي به توالت مي رويد مواد زائد از طريق مقعد خارج مي شود.
هرچيزي كه بدن نياز دارد از پيتزا و پرتقال بوسيله دستگاه گوارش گرفته است و هر چه باقي مانده از بدن خارج مي شود.
بررسي سيستم گوارشي
سيستم گوارشي يكي از قسمتهاي بزرگ بدن است كه غذا را له و مخلوط مي كند مواد شيميايي غذا را تجزيه مي كند تا بدن بتواند از مواد غذايي آن استفاده كند، در ضمن مواد مضر را تصفيه و مواد زائد را از بدن خارج مي سازد.
با خوردن غذاهاي سالم و نوشيدن آب از سيستم گوارشي خود، خوب مراقبت كنيد. هضم غذاهاي چرب مشكل است پس سعي كنيد از اين نوع غذاها كمتر استفاده كنيد ( يعني آنها را گاه گاه بخوريد نه زياد در يك زمان ) .
مصرف ميوه جات، سبزيجات و نان و غلات حركت غذا در سيستم گوارشي را آسان مي كند اين مواد ملين هستند و به تخليه مواد زائد از روده بزرگ كمك مي كنند وقتي از سيستم گوارشي خوب مراقبت كنيد آن هم شما را سالم نگه مي دارد.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار
وب سایت:
آمار مطالب
آمار بازدید
